ਆਇਰਨ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਉਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਤਕ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਥਕਾਵਟ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 1.62 ਬਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 24.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ।
ਲੋੜੀਂਦੇ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦੇ ਬਿਨਾਂ, ਟਿਸ਼ੂਜ਼ ਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਆਕਸੀਜਨ ਭਰਪੂਰ ਖੂਨ ਨੂੰ ਘੁੰਮਾਉਣ ਲਈ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਲੱਛਣ-
-ਆਲਸ
– ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
– ਥਕਾਵਟ
– ਅਨੀਮੀਆ
– ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਆਇਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਪੀਲੀ ਚਮੜੀ, ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਸਿਰਦਰਦ, ਹੱਥਾਂ ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਠੰਢਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ।
ਆਇਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਮਰਦਾਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦ ਹਨ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਜਣੇਪੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ ?
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ ਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ। ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਆਇਰਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਆਇਰਨ ਪੂਰਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਇਰਨ-ਅਮੀਰ ਭੋਜਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਾਲ ਮੀਟ, ਬੀਨਜ਼, ਦਾਲ, ਪਾਲਕ ਅਤੇ ਫੋਰਟੀਫਾਈਡ ਅਨਾਜ ਵੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਇਰਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਆਇਰਨ ਸਪਲੀਮੈਂਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਕਰੂਸੀਫੇਰਸ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਡਾਰਕ ਚਾਕਲੇਟ ਤੇ ਫਲ਼ੀਦਾਰ ਵੀ ਕੁਝ ਆਇਰਨ-ਅਮੀਰ ਭੋਜਨ ਹਨ।